|
TASARRUFUN ÖNEMİ GEREĞİ,TOPLUM HAYATINDAKİ ROLU Tasarruf : Tanım 1: Yaşamın devam etmesinde,insanların ve diğer canlıların kullandığı,vazgeçilmez olan maddelerin tüketiminde dikkatli davranma,gereği kadar kullanma,idareli tüketme. Tanım 2: Cari gelirlerin gelecekte kullanılmak üzere ayrılan bölümü,yada belirli bir dönemde bu yolla biriktirilmiş kaynaklar.(Ana Britanica ) Tasarrufun önemi ve gereği: Üzerinde yaşadığımız dünyada,insanların ve diğer canlıların yaşamsal olarak kullandıkları,bütün kaynakların, tükenen cinsten kaynaklar olduğunu, düşünecek olursak,bu yaşamsal kaynakların bir gün tükeneceği kaçınılmaz bir sondur. İnsanlığın yaşamsal kaynakları olan bu maddelerin, bilinçsizce tüketilmesi yada tüketilmesi esnasında çevreye verilen zararların,bazı maddelerin tüketilmeden yok olmasına sebep olduğu,tüketilen bazı maddelerin ise bir miktar enerji kullanılarak geri dönüşümlerinin mümkün olmasına rağmen,bu enerjinin harcanarak geri dönüşümün sağlanmadığı,insanlığın ortak malı olan bazı maddelerin,insanlığın bazı kesimleri tarafından ekonomik güç ve üstün olma hırsı gibi,gayeler için kullanılması tahribatın boyutlarını artırmakta ve verilen zararlar önüne geçilmez bir hızla insanlığın yaşamını tehdit edecek düzeylere gelmektedir. Dünyamızda var olan,su,hava,toprak,bitki,hayvanlar,petrol ve doğalgaz gibi maddeler, sınırlı yaşamsal kaynaklardır.Bilinçsiz ve aşırı tüketim nedeniyle bu kaynaklar her geçen gün biraz daha azalmakta,Nispeten daha uzun süreli olan,güneş enerjisi ve rüzgar gibi enerji kaynakları ise insanlık tarafından henüz yeteri kadar kullanılmamaktadır.Yada bu enerjilerde yararlanmak için kurulan sistemlerin ekonomik olarak pahalı sistemler olması nedeni ile insanlık henüz bu kaynaklara yeteri kadar yönelmemiştir.Hazır kaynakları kullanmak daha az emek ve sermaye gerektirdiğinden,daha cazip gelmektedir. İnsanlık görülen ve hiçte uzak olmayan bir tehlike ile karşı karşıya bulunmaktadır.insanlığı tehdit eden tehlikeye karşı, dünyanın ortak malı olan bazı tüketim maddelerinin bilinçsizce tüketilmesi insanlığı ortak tavır almaya zorlamaktadır.Ortak tavır alınabilmesi için insanlara, eğitim yolu ile tasarruf yapma,bilinçli tüketicilik,dünyanın ortak malı olan bazı tüketim maddelerine sahip çıkma,gibi istendik davranışların kazandırılması gerekmektedir. HANGİ ALANLARDA TASARRUF YAPILABİLİR. Yaşamın her alanında, her tülü eylem ve hareketlerde tasarruf yapılacak,alanlar mevcuttur.Biz bu alanları kısaca şu ana başlıklar altında toplaya biliriz. 1- Enerjide tasarruf: 2- Tüketimde tasarruf 3- Zamanda tasarruf 4- Üretim aşamasında tasarruf 1- Enerjide tasarruf: Bütün canlıların yaşaya bilmeleri için enerjiye ihtiyaçları vardır.Canlılar Aldıkları besinleri yakarak enerji üretirler.Elde ettikleri bu enerjiyi yaşamaları için gerekli olan yürüme, koşma,üreme,kültür üretme gibi etkinliklerde kullanırlar.Ancak sanayide ve diğer hizmetlerin üretildiği alanlarda hazır enerjileri kullanırlar. Doğada var olan enerji kaynaklarının en başında gelen enerji kaynağı,güneş enerjisidir.Ayrıca rüzgar,su ve fosil yakıtlardan elde edilen enerji kaynakları da vardır.İnsanlık fosil enerji kaynaklarını güneş,su ve rüzgar enerjisi gibi enerjilerden daha çok kullanmakta,çünkü bu fosil yakıtlar,diğer enerji kaynaklarına oranla daha az emek ve sermaye gerektirmektedir.Bu enerji kaynakları hazır kaynaklardır.Evlerin ısınmasında,fabrikalarda,taşıtlarda,geceleri aydınlatmada,sanayi makinalarının çalıştırılmasında,kısaca hayatın her alanında bu enerji kaynaklarının tüketimi söz konusudur.Yaşamımızda vazgeçilmez olan bu enerji kaynaklarının tüketilmesinde,tüketicilerin tasarruf bilinci almış olmaları ve bilinçli tüketici olmaları gerekmektedir.Bununla birlikte insanlığın bu enerji kaynaklarına alternatif oluşturacak enerji kaynaklarını hiç vakit geçirmeden kültürleyerek ( üretime hazır hale getirmek ) insanlığın hizmetine sunmalı,Enerjinin kullanıldığı her alanda enerji kaybını en aza indirecek teknolojik tedbirlerin alınması,hantal teknolojilerin yerine modern teknolojilerle üretim yapılması,gereksiz tüketimlerin önüne geçen,gerektiği kadar tüketecek insan bilincinin yaygınlaştırılması gerekmektedir. 2-Tüketimde tasarruf: Zamanın,paranın,enerjinin,canlıların beslenme alanına giren maddelerin tüketiminde yapılan tasarruftur.İnsanların en çok kullandıkları ve en bilinçsiz kullandıkları alan tüketimde tasarruf alanıdır.İnsanlık kendisi bu tüketim alanını bilinçli olarak körüklemekte,insanları tüketime yöneltmektedir.Üretilen her ürünün ham maddesinin doğada sınırlı olduğunu düşünürsek.Bilinçsizce üretilen ve tüketilen bu ürünlerin bir gün tükeneceğini ve yada bu ürünlerin ileride üretimi için bugün üretilenden daha çok emek ve zaman harcanarak üretileceğini unutmamak gerekir.Yaşamımızın her alanına baktığımızda bireyler olarak gereksiz tüketimlerimizi sıralayacak olursak sayfalar dolusu bize hiçte gerekli olmayan ürünleri tüketmiş olduğumuzu görürüz.Unutulmamalı ki tüketim olduğu müddetçe üretimin önüne geçilemez.İnsanlar bilinçsiz ve gereksiz olarak tüketim yaptıkları müddetçe,bilinçlice yapılan üretimler devam edecektir. Tüketimde tasarruf sağlamak için,beslenmemizde,giyinmemizde,barınmamızda,yaşamımızda işlerimizi kolaylaştıran araç ve gereçlerin,kullanımında ve tüketiminde,tasarrufun tanımına uyacak şekilde,ihtiyacımız olduğu kadar tüketmeli,üretimde kullanılan araç ve gereçlerin, ekonomik ömrünü dolduracağı süre kadar kullanmamız,ekonomik ömrünü doldurmamış olan araç ve gereçleri atıl duruma düşürmeden azami miktarda yararlanma yollarına gitmemiz,gerekirse bu yolda yasal düzenlemeleri yapmamız gerekir. Tasarrufta ısrafın önüne geçmek için, Formal ve İnformal eğitim aşamalarında insanlara, a-İhtiyaçlarını öncelik sırasına koymayı, b-Tüketimde planlı olmayı, c-Alış verişte bilinçli olmayı, d-Bilinçli alış veriş için gerekli kuralları öğrenmeyi, e- Tutumlu olmanın önemini kavramayı f- Tüketici olarak reklam ve promosyon gibi tüketime özendirici,etkisi olan etkinliklerin etkisinde kalarak tüketime yönelmemeyi, g-Tüketici olarak haklarını savunmayı, Öğretmek gerekmektedir. 3- Zamanda tasarruf: İnsanların bilinçsizce ve gereksiz olarak kullandıkları tasarruf alanlarından biriside zamanda tasarruftur.Eğitilmiş insan davranışında, planlı çalışma öne çıkmakta ve yapılan işlerde rastgeleliğe yer verilmemekte,her şeyin bir plan dahilinde yürütülmesi,günün 24 saatinin planlanarak,yaşamın her alanı olan üretimde,eğlencede,dinlenmede ve çevre ile olan sosyal ilişkilerin yürütülmesinde,israfın önüne geçecek şekilde, planlanmış olması beklenmektedir. Kişi zamanını verimli kullandıkça daha üretken olmakta ,üretken oldukça daha faal, kendine güvenen ve ayaklarının üzerinde durmasını bilen bir kişiliğe kavuşmakta,kişinin faaliyeti arttıkça zamana daha çok gereksinimi ortaya çıkmaktadır.Artan faaliyetler ve toplumun kendisinden beklediği beklentileri yerine getirebilmesi için planlı ve bilinçli çalışarak zamanı en verimli şekilde kullanması gerekmektedir. 4-Üretim aşamasında tasarruf: İnsanların ihtiyaç duyduğu tüketim mallarının üretimine talip olan örgütler,ürettikleri malların hammaddesini elde etmek için ekonomik bedel öderler.Ekonomik bedel ödenerek elde edilen hammaddenin üretim aşamasındaki kaybının en az düzeye indirilmiş olması,üretilen malın ekonomikliği ile doğru orantılıdır.Ekonomik kayıpları en aza indirgenerek üretilen bir mal ile üretim aşamasında,bilinçsizce üretilen üretimi daha pahalıya mal olmuş bir malın aynı tüketim pazarında rekabet etmesi söz konusu olamaz. Üretim aşamasında yapılabilecek tasarrufları şöyle sıralayabiliriz. Üretimden önce,üretimi yapılacak olan ürünün gerçeğe en yakın maliyet analizinin çıkarılması,maliyet analizinin çıkarılması aşamasında,beklenmedik sapmaların olabileceği göz önüne alınarak,yapılacak harcamanın maliyet birim fiyatına eklenecek şekilde hesaplanması,kaliteli hammaddenin kullanılması,üretim aşamasında harcanacak enerjinin gereksiz harcanmasının önüne geçilmesi,nitelikli eleman çalıştırılması,üretim yapılan ürünün özelliğine uygun tesis araç ve ekipmanların kullanılması,üretim alanının tüketim pazarına ve hammaddenin elde edildiği kaynağa olan uzaklığının ve yakınlığının hesaplanması,ayrıca üretilen mala olan tüketici talebinin iyi hesaplanması gerekir. Üretilen ancak tüketilmemiş olan her malın, satılan malın birim fiyatını artıracağı,üretime uygun olmayan yada hantal kalmış makinaların, üretim aşamasında meydana getireceği zaman kaybı,işinde uzmanlaşmamış olan iş görenlerin üretecekleri bozuk her malın,piyasada rekabet etmeye uygun olmayan hammadde ile üretilmiş ürünün,maliyet analizinin çıkarılmasında israf anlamına geldiği, gereksiz harcama olduğu ve üretilen ürünün maliyetine yansıdığı,maliyetin gereksiz yere artmasına sebep olduğu, pahalı üretilen ürünün piyasada rekabet etme gücünü azalttığı, düşünülerek üretim aşamasında tedbirlerin alınması gerekir.
İsmail EŞİYOK İlköğretim Müfettişi
|